असल-खराब जीवाणु-कीरा पहिचानौं !

(कविता)
मलाई जीवाणु-कीराको माया लाग्छ
मलाई जीवाणु-कीराको डर पनि लाग्छ

पहिचान गर्नु जान्नु पर्छ
उपयोगिता खुट्याउनुपर्छ
यी आँफैमा खराब नहुन पनि सक्लान्
थाहा छ ; व्याक्टेरियाका कैयौं प्रजाती छन्
एकथरी यिनीहरु नाइट्रोजन चक्र सन्चालन गर्छन्
प्रोटिन, डि. एन. ए. , आर. एन. ए.
जीवनको आधार नाइट्रोजन हो
बिरुवा-प्राणी सबैकालागि
व्यक्टेरिया दुधबाट दही बनाउने
व्यक्टेरिया फोहोर सडाउने

यी जीवाणु जहाँ पनि छन्
खेतका गरा-गरामा
हावा-पानीमा, जङ्गल, घर- सबैतिर
उधोग-कलाकारखाना
हाम्रा मुख-पेट जताततै

महत्व एक कोषियदेखि बहु कोषियका आ-आफ्नै
यी नभए जीवन चल्दैन
सृस्टि रोकिन्छ
त्यसैले त , विविधता चाहिन्छ , जैविक
रक्षा गर्नु , संरक्षण गर्नुपर्छ-फाइदाजनकको
जीवाणु-कीरा मिलेर जीवन चक्र चल्छ

जीवाणुले हैजा ल्याउँछ ,
जीवाणुले एड्स ल्याउँछ
कीराले मलेरिया के-के ल्याउँछ
जोगिनुपर्छ , वेफाइजनकबाट

जीवाणु-कीरा, अरु जनावर
मिल्छन् र संसार छ
महत्व आ-आफ्नै

त्यसैले त भन्न मन लाग्छ
म पनि जीवाणु-कीरा , तिमी-हामी सबै त्यहीं त हो नि !
खेतमा गड्यौंला माटो मलिलो पार्ने कीरा
दूध-दही,मोही पार्ने, औधोगिक जीवाणु
विरामी बनाउने , ज्यान लिने जीवाणु
गाउँ-घर , शहर-बजार जीवाणु-कीरा
उधोग-कार्यालय , सिंदरबार-ह्वाइटहाउस
कीरा जताततै
त्यसैले त म भन्छु
बाँच्नु छ भने , असल जीवाणु-कीरा चिनौं
खराब पनि चिनौं
असलको संरक्षण गरौं र मीत गसौं
खराबलाई पर भगाऔं

पहिचानौं कहाँ कुन छ ,
र अबबाट बनौं, होसियार
र जोगाऔं
घर, समाज , देश र प्रकृति !